ارزیابی عملکرد دهیاری ها در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی : بخش مرکزی شهرستان بم)

چکیده محققان علوم مختلف سال هاست که در زمینه توسعه پایدار روستایی تحقیق می کنند و نظریات مختلفی برای توسعه جوامع روستایی مطرح می کنند، اما به نظر می رسد مهم ترین مسئله مدیریت روستایی است که نقش بسیار مهمی در هماهنگی فعالیت های توسعه روستایی بر عهده دارد. نگاهی به سیر تحول مدیریت روستایی در ایران نشان از فراز و نشیب های بسیار آن در طول تاریخ دارد، اکنون مدیریت روستایی به عنوان یکی از ارکان مهم توسعه پایدار در جوامع روستایی ایران بر عهده نهاد دهیاری ها قرار گرفته است. از آنجا که هدف اصلی برنامه ها توسعه ساکنان روستایی هستند، میزان رضایتمندی آنها از مدیران و مسئولان از نکات مهمی است که در تدوین برنامه ها باید مورد توجه قرار گیرد. از این رو سوال اصلی پژوهش حاضر این است عملکرد دهیاران در توسعه پایدار روستایی در زمینه های عمرانی، کشاورزی، بهداشتی و فرهنگی- اجتماعی چگونه بوده است؟ و مهم ترین دلایل موفقت یا عدم موفقیت دهیاری ها چیست؟ تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل عملکرد دهیاری ها از دیدگاه مردم و مسئولان در بخش مرکزی شهرستان بم پرداخته است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی – تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها منابع کتابخانه ای ، اینترنتی و اسنادی ، مشاهده میدانی ، تهیه پرسش نامه و مصاحبه می باشد. ابزار اصلی تحقیق پرسش نامه است که از دو گروه مسئولان و مردم 20 روستای دارای دهیاری در بخش مرکزی شهرستان بم که سابقه شکل گیری آنها بیش از چهار سال بود اطلاعات آن گردآوری شده و سپس با استفاده از نرم افزار spss و آزمون تی تک نمونه ای و همچنین روش های تصمیم گیری چند شاخصه تاپسیس و تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شده است و در آخر به دسته بندی روستاها در سه دسته دارای عملکرد مطلوب، نیمه مطلوب و نامطلوب در شاخص های مورد مطالعه پرداخته شده است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که در تحلیل دلایل عمده موفقیت و عدم موفقیت دهیاری ها از دیدگاه مردم، میانگین اثرگذاری تمامی عامل های شناسایی شده در حد متوسط و بالاتر بوده است و دیدگاه مسئولان محلی هم به نظر مردم نزدیک بوده با این تفاوت که دو عامل میزان رضایت شغلی دهیاران از شغل خود و امکانات و تجهیزات موجود دهیاری از نظر مسئولان، اثرگذاری آنها در موفقیت دهیاری ها را کمتر از متوسط دانسته اند و دلیل عمده عدم موفقیت دهیاران را این عوامل می دانند. همچنین نتایج نشان داد که بین سابقه تشکیل دهیاری ها و میزان رضایت مردم از عملکرد آنها رابطه معناداری وجود ندارد.